Vous êtes ici ›Home› Dossiers
1975-2005: 30 JAAR GORDELPLICHT IN BELGIE (NOVEMBER 2005)
Nauwelijks 1 Belg op twee klikt de veiligheidsgordel vast bij het autorijden. Nochtans hoeft het nut van de gordel al lang geen betoog meer. De gordel omdoen is zonder twijfel de makkelijkste manier om de gevolgen van een ongeval te beperken en het aantal verkeersslachtoffers te verminderen. En toch ‘vergeten’ heel wat chauffeurs en passagiers deze elementaire reflex die levens redt. FEBIAC is van oordeel dat gordeldracht meer aandacht en toezicht vraagt.
Al 30 jaar verplicht
Het eerste patent op een heupgordel dateert al van bijna 100 jaar geleden,
en op het eind van de jaren ’50 kwamen de eerste auto’s
met goed functionerende driepuntsgordels. In juni 1975 werd het in België
verplicht om vooraan in de auto de gordel om te doen. Sinds 1991 geldt
deze verplichting ook voor de passagiers achterin. Maar toch is de gordeldracht
nog geen evidente reflex geworden. Vooral achter in de auto daalt het
draagpercentage erg laag: amper 4 op 10 gespt zich vast. In heel veel
gevallen zijn het kinderen die op die manier aan een groot gevaar worden
blootgesteld.
100 redenen om het niet te doen, maar geen enkele goeie
Vooral bij de invoering van de gordelplicht deden de wildste verhalen
de ronde over de gevaren van het dragen van de gordel. Een brandend
voertuig zou je nooit meer levend verlaten, net zomin als wanneer je met
je auto in het water terechtkwam. Bovendien zou uit het voertuig geslingerd
worden je kans op overleven precies verhogen. De waarheid is precies het
tegenovergestelde. Wie bij een ongeval uit het voertuig wordt geslingerd,
loopt vijf keer meer risico om te overlijden dan iemand die de gordel
draagt.
Een ander fabeltje is dat je kinderen het best gewoon vasthoudt. De wetten
van de fysica leren dat dit niet kan: bij een botsing tegen 50 km/u verandert
een kind van 25 kilogram in een massa van bijna een ton!
Het BIVV leert ons verder volgende cijfers. De gordel vermindert het
gevaar voor schedeltrauma’s met meer dan 40% en de kans op overlijden
of letsels met ongeveer 50%. Zonder gordel kan een botsing tegen 20 km/u
al dodelijk zijn. Bovendien worden niet-vastgeklikte passagiers bij een
ongeval tegen de inzittenden voorin gesmakt, met vaak fatale gevolgen
voor beiden.
Waarom niet dragen?
De Belgische ongevallencijfers hebben een flinke duik gemaakt na de invoering
van de gordelplicht. Bovendien werd de gordel zelf ook een heel stuk comfortabeler.
De gordel is vandaag een stukje high-tech met automatisch oprolmechanisme,
aanspanner, krachtbegrenzer en hoogteregeling. En toch dragen we hem niet.
Uit onverschilligheid of nonchalance, of omdat we liever niet aan de
gevaren op de weg denken. De gordeldracht is nochtans een belangrijk signaal
inzake defensief rijgedrag. Wie de gordel omdoet, houdt rekening met
de risicofactor die autorijden als activiteit onvermijdelijk meebrengt,
en stelt zich daar op in.
Bovendien deze bedenking: wij eisen van de autoconstructeurs steeds
grotere inspanningen op het gebied van actieve en passieve veiligheid,
maar gaan zelf voorbij aan waarschijnlijk de beste uitvinding inzake verkeersveiligheid
ooit. Dat kunnen we niet tolereren. België heeft een ambitieus beleid
met doelstellingen op het gebeid van het verminderen van de verkeersonveiligheid.
We mogen die doelstellingen niet zomaar laten schieten door het niet dragen
van de gordel af te doen als een akkefietje. Geen gordel dragen heeft
een rechtstreeks en ingrijpend effect op het risico waaraan men zich blootstelt.
Het moet als overtreding ook op die manier gecategoriseerd worden.
Besluit: Cijfers zeggen alles
Indien de gordeldracht voorin en achterin met 20 procentpunten toeneemt
tot respectievelijk 80% en 60%, dan bedraagt de jaarlijkse veiligheidswinst
(Berekend op de ongevallencijfers van 2001, bron: NIS):
- 127 verkeersdoden minder (-8,5%);
- 721 ernstig gewonden minder (-8,1%);
- 5.059 lichtgewonden minder (-9%) Dat lijken ons voldoende ernstige
redenen om in het veiligheidsbeleid de gordeldracht als prioritair te
beschouwen. De gordel heeft namelijk slechts nut als hij ook daadwerkelijk
gedragen wordt.