Vous êtes ici ›Home› Dossiers
DE 4x4: EEN BLIJVER (JANUARI 2005)
Steeds meer automobilisten, waaronder een groot aandeel vrouwen, ontdekken de voordelen van de zogenaamde 4x4’s of terreinvoertuigen. Het zijn flexibele voertuigen met een dynamische uitstraling die perfect beantwoorden aan hun behoeften. Dit vertaalt zich in een toenemend marktaandeel. Vanuit een bepaalde hoek groeit echter de kritiek. Deze auto’s zouden onvriendelijk zijn voor het milieu en onveilig zijn, zowel voor de inzittenden als voor de andere weggebruikers. Men schuwt daarbij niet om verouderd cijfermateriaal of schuttingtaal te hanteren. Ook appelen met citroenen vergelijken, blijft een populaire bezigheid.
Terreinwagen, jeep, 4x4 of SUV ?
Het segment van de zogenaamde 4x4 ’s of terreinwagens is zeer heterogeen,
dat moeilijk onder één noemer te vatten is. Softroaders, SUV (Sports
Utility Vehicle), crossovers, jeeps, …de benamingen zijn al even divers
als de modellen zelf. Het gaat slechts in een minderheid van de gevallen om
pure terreinauto’s. Sommige hebben een jeepvorm maar beschikken niet over
permanente 4 wielaandrijving, andere zijn verhoogde breaks of monovolumes. Het
aanbod binnen het segment nam de laatste 20 jaar enorm toe: het aantal merken
met 4x4’s en aanverwanten in hun gamma verdrievoudigde, terwijl het aantal
modellen vervijfvoudigde.
In deze periode zijn terreinvoertuigen geëvolueerd van pure werkpaarden
tot comfortabele en veelzijdige voertuigen. Het zijn daardoor rechtstreekse
concurrenten geworden van (grote) monovolumes en grote familie auto’s.
Het is dus met deze segmenten dat men de terreinwagens moet vergelijken wat
betreft hun veiligheid of milieuvriendelijkheid.
Waarom kopen mensen een terreinwagen ?
Het is uiteraard zo dat een minderheid van de mensen een 4x4 koopt om er hoofdzakelijk
mee op ruw terrein te rijden. Nochtans worden terreinwagens zeker in Wallonië
wel degelijk gebruikt voor het ruwere werk. Ze zorgen ervoor dat landbouwers
en bosbouwers afgelegen plaatsen kunnen bereiken en slechte wegen kunnen berijden.
Waarom kopen ze dan toch een terreinwagen?
- Omdat een terreinwagen een moderne, comfortabele en veelzijdige auto is
geworden. Daardoor is hij toegankelijk voor een breed publiek;
- Omdat we er graag op uit trekken en vrijetijd een steeds belangrijker deel
van ons moderne leven wordt. Daarbij is een grote kofferruimte natuurlijk
bijzonder handig;
- Om op een comfortabele en veilige manier een zware aanhangwagen te slepen.
Meer dan 60% van de 4x4’s is uitgerust met een trekhaak;
- Om een beter overzicht op de weg en het verkeer te hebben. De hoge zitpositie
zorgt hierbij voor meer veiligheid;
- Om meer grip te hebben op een glad wegdek. De 4x4 aandrijving zorgt voor
een veilige wegligging.
Terreinwagens milieuvriendelijk of niet ?
Natuurlijk zijn er terreinwagens die meer brandstof verbruiken dan de doorsnee
wagen. Maar wist u dat de meest verkochte 4x4, de Toyota RAV4 diesel, slechts
7,1 l per 100 km verbruikt? De nummer twee verbruikt 7,6 liter (Hyundai Santa
Fé) en de nummer drie 8,5 (Volvo XC 90). Dit zijn verbruikswaarden die
weliswaar boven het gemiddelde liggen. Maar men moet geen appelen met citroenen
vergelijken en daarom terreinwagens vergelijken met wagens uit concurrerende
segmenten. De 2 meest verkochte grote monovolumes, zijn 2 versies van de Renault
Espace die afhankelijk van de motorisatie 6,8 of 7,7 l/100 km verbruiken. Op
3 staat de Citroën C8 met 7,2 l/100 km. Al deze waarden liggen dicht in
elkaars buurt. Er is dus geen reden om de terreinwagens te diaboliseren. Gezien
de huidige brandstofprijzen en de constante stijging van de accijnzen geldt
bovendien meer dan ooit: wie meer verbruikt (of vervuilt), zal ook des te meer
betalen.
De meeste terreinwagens zijn jong. Hun gemiddelde leeftijd bedraagt 4 jaar
en 9 maanden tegenover 7 jaar en 8 maanden voor ons totale wagenpark. Daardoor
beschikken ze over de modernste technologieën en voldoen ze aan de strengste
emissienormen. Drie vierde beantwoordt minstens aan de Euro 2 norm.
Terreinwagens produceren dus weinig schadelijke emissies en zijn daardoor
op dat gebied veel milieuvriendelijker dan de gemiddelde Belgische auto.
Terreinwagens veilig of niet ?
Terreinwagens zouden sneller kantelen dan gewone voertuigen. Deze beweringen
zijn vooral gestoeld op Amerikaanse studies. Hierbij de bedenking dat het wagenpark
in de USA fundamenteel verschillend is van het Europese en dat een aantal van
deze ongevallen te wijten was aan ongeschikte banden. In ons land bestaat geen
enkel cijfer dat aantoont dat 4x4’s die bij ons gangbaar zijn meer betrokken
zijn bij ongevallen dan andere types. Bovendien zijn veel terreinwagens uitgerust
met een elektronisch stabiliteitsprogramma, ESP. Dit grijpt in als een bocht
te snel aangesneden wordt.
Daardoor blijft het voertuig stabiel. Daarenboven zorgt de 4x4-aandrijving
voor een betere grip op het wegdek. Vooral bij regen, ijzel of sneeuw verhoogt
dit de veiligheid enorm.
Samengevat: als een terreinwagen kantelt, is het omdat de bestuurder
erg gevaarlijk rijdt en niet omdat de wagen onstabiel is.
Een tweede punt van kritiek is dat terreinwagens bij een aanrijding meer schade
aan het andere voertuig berokkenen en daarbij gevaarlijker zijn voor de passagiers.
Het tijdschrift Via Secura citeerde onlangs een Nederlandse studie uit 1994.
In 1994 waren terreinauto’s nog echte robuuste jongens, geschikt voor
de zwaarste omstandigheden. Sindsdien zijn de terreinvoertuigen sterk geëvolueerd.
Studieresultaten van 10 jaar geleden kunnen niet zomaar naar vandaag geëxtrapoleerd
worden. Inzittenden van een kleine auto lopen sowieso meer risico wanneer ze
botsen met een groter of zwaarder voertuig. Deze stelling geldt dus niet alleen
voor terreinwagens maar voor alle grote en zware voertuigen. Dus ook voor monovolumes,
limousines, bestelwagens, vrachtwagens, bussen en minibussen. Dit betekent uiteraard
niet dat de constructeurs van terreinauto’s geen aandacht aan dit thema
schenken. Ze doen hun uiterste best om de kreukelzone van hun voertuigen te
verbeteren en vooral te verlagen. Bij een aanrijding beperkt dit de schade aan
de kleinere auto omdat de grotere erop gebouwd is om de slag zoveel mogelijk
zelf te incasseren. Tenslotte zouden de jeeps veel gevaarlijker zijn voor voetgangers
en fietsers. Eerst en vooral willen we duidelijk stellen dat het vermijden van
ongevallen veel beter is dan de impact ervan te beperken.
Zelfs als de allerlichtste auto met een lage snelheid tegen een onbeschermd
lichaam botst, is deze laatste altijd het slachtoffer. Een moderne terreinauto,
uitgerust met ABS en ESP zal een ongeval dus makkelijker kunnen vermijden dan
een auto die niet over deze electronische hulpmiddelen beschikt. Een pluspunt
is ook dat de chauffeur over het algemeen hoger zit dus een beter overzicht
op de weg heeft. Daardoor merkt hij overstekende voetgangers of fietsers sneller
op en kan ook gepast reageren bij dreigend gevaar. Bovendien wordt een terreinwagen
ook sneller en beter opgemerkt door andere weggebruikers. Ook dit voorkomt ongevallen.
Uit de resultaten van het objectieve Euro NCAP blijkt dat een aantal terreinwagens
op het vlak van voetgangersveiligheid redelijk tot goed scoort. Vooral de nieuwe
ontwerpen doen het vrij goed. Vanaf 1 oktober 2005 zullen de nieuwe modellen
terreinwagens, net zoals alle andere personenwagens, moeten voldoen aan de nieuwe
Europese richtlijn ter bescherming van voetgangers.
Tenslotte hebben de constructeurs al sinds 2002 vrijwillig beslist
om geen gevaarlijke bullbars meer op hun voertuigen te monteren.
Voor FEBIAC is het duidelijk: het zeer heterogene segment van de terreinwagens
beantwoordt aan de behoeften van een steeds veeleisender publiek dat op zoek
is naar veilige, comfortabele en veelzijdige voertuigen met een dynamische uitstraling.
Er zijn geen objectieve redenen om deze voertuigen en hun bestuurders te diaboliseren
of te penaliseren. Het zou volstrekt onaanvaardbaar zijn dat men het gebruik
van deze voertuigen zou willen beperken door hen bv. de toegang tot stadscentra
of parkings te ontzeggen.
