Vous êtes ici ›Home› Dossiers
DE HOOFDSTEUN: EEN ESSENTIEEL VEILIGHEIDSELEMENT !
De whiplash is de meest voorkomende verwonding bij auto-ongevallen, vooral
bij aanrijdingen achteraan en bij lage snelheden. Studies tonen aan
dat 95% van de verkeersslachtoffers last heeft van de gevolgen van whiplash.
Beeldt u zich even in? U moet bruusk remmen. De chauffeur achter u reageert
te traag, en rijdt op u in. Uw hoofd wordt heftig naar achteren geprojecteerd,
daarna naar voren, en herneemt tenslotte zijn oorspronkelijke houding.
 |
Dat is whiplash.
Uw nekspieren en –wervels worden zwaar op de proef gesteld. De
whiplash is de meest voorkomende verwonding bij auto-ongevallen, vooral
bij aanrijdingen achteraan en bij lage snelheden. Studies tonen aan
dat 95% van de verkeersslachtoffers last heeft van de gevolgen van whiplash.
Maar vrouwen lopen twee maal meer risico dan mannen. |
In Europa worden jaarlijks miljoenen dergelijke blessures opgetekend (1/3
van de ongevalaangiften met lichamelijke letsels bij verzekeringsmaatschappijen)
die een totale kost van 8 à 10 miljard euro per jaar teweegbrengen.
Over de exacte impact van het probleem bestaan er in België naar ons
weten geen betrouwbare cijfers, we hebben wel cijfers van enkele buurlanden.
Duitsland telt jaarlijks 400.000 gevallen van whiplashletsels; Nederland 25.000.
 |
De nekslag of 'whiplash'
Eén van de meest voorkomende verwondingen na een auto-ongeval
is de zogenaamde nekslag of in het Engels 'Whiplash'. De letterlijke
vertaling voor whiplash luidt zweepslag.
Dit is een goede beschrijving van de beweging die het hoofd uitvoert
tijdens een verkeersongeval. Het is alleszins een feit dat een goed
ontworpen en correct afgestelde hoofdsteun de ernst van deze verwondingen
kan beperken.
In geval van een aanrijding, blijven de inzittenden zich gedurende
enkele ogenblikken voortbewegen aan de oorspronkelijke snelheid van
het voertuig. In het geval van een aanrijding aan een snelheid van 50
km/u, ondergaat het lichaam een kracht gelijk aan 35 maal zijn gewicht.
Het is dus makkelijk te begrijpen hoe zwaar de nek van de slachtoffers
van een ongeval belast wordt. De nek ondergaat sterke drukkrachten,
wordt deels gebogen en uitgerekt en krijgt daarbij ook nog een bruuske
rotatie of een laterale buiging te verwerken.
Wanneer de buiging van het hoofd een kritische drempel overschrijdt,
kunnen onderdelen van de nek, en voornamelijk de zachte weefsels, beschadigd
raken (zie tekening).
De gevolgen van een nekslag kunnen zeer divers zijn, zoals kleine
ongemakken in de nekstreek, hoofdpijn, duizelingen, zichtstoornissen
en concentratieverlies. Dit kan leiden tot weken, zelfs maanden van
gedwongen inactiviteit. In sommige gevallen is er zelfs sprake van voortdurende
pijnen. Vandaar het belang van goede hoofdsteunen, om zich verdere kopzorgen
te besparen.
|
L'enquête
Om inzicht te krijgen in het probleem, of meer bepaald in de mate waarin
automobilisten zich ervan bewust zijn en de juiste meetregelen treffen om
een whiplash te vermijden, heeft FEBIAC eind oktober een enquête gehouden
bij zowat 500 automobilisten. De enquête werd afgenomen bij personen
die zich met hun voertuig aanmeldden bij een keuringcentrum van GOCA. De enquêteurs
waren professioneel getrainde instructeurs van de Volkswagen Drive Academy.
Wij willen GOCA en de Volkswagen Drive Academy bij deze vriendelijk bedanken
voor hun medewerking.
Van de 500 afgenomen interviews bleken uiteindelijk 419 formulieren bruikbaar
voor het onderzoek. De resultaten zijn in de volgende tabel samen te vatten.
| Hoofdsteun goed geregeld |
Nee : 58,4% |
| Gebruikelijke bestuurder van het voertuig |
86% |
| Weet u waarvoor de hoofdsteun dient ? |
Ja : 72% |
| Weet u wanneer u een whiplash kunt oplopen
? (meerdere antwoorden mogelijk) |
|
- Voorwaartse schok
- Zijwaartse schok
- Achterwaartse schok
- Bij niet dragen van veiligheidsgordel
- Hoofdsteun slecht afgesteld
- Zetel slecht afgesteld
- In geval van bruusk remmen
- Ik weet het niet
|
48,3%
25,9%
61,3%
13,7%
9,4%
4,5%
4,0%
7,5% |
| Heeft u ooit al een whiplash gehad ? |
Ja : 11,8% |
| Weet u hoe u de hoofdsteun moet afstellen
|
Nee: 53,8% |
| Waarom heeft u de hoofdsteun niet goed afgesteld
? (meerdere antwoorden mogelijk) |
|
- Ik weet niet hoe dat moet
- De hoofdsteun kan niet goed afgesteld worden
- Ik ben niet de gebruikelijke bestuurder
- Ik heb er niet aan gedacht
- Het hindert
- Ik dacht dat het goed afgesteld was
- Andere
- Geen antwoord
|
21,7%
17,2%
9,0%
16,7%
4,2%
3,3%
2,1%
4,7% |
Het blijkt dus duidelijk dat in ongeveer 60% van de gevallen, de hoofdsteun
slecht afgesteld is. Ditzelfde resultaat stelt men trouwens ook vast in andere
Europese landen (Nederland, Verenigd Koninkrijk) ter gelegenheid van gelijkaardige
studies. Terwijl 72% van de ondervraagde personen beweert te weten waartoe
de hoofdsteun dient, weet ongeveer 54% niet hoe ze hem juist moeten afstellen.
De onderzoekers hebben eveneens vastgesteld dat van de 11,8% personen die
reeds het slachtoffer geweest zijn van een whiplash, 80% weet waartoe de hoofdsteun
dient en 75% de hoofdsteun op de juiste manier heeft afgesteld. Vandaar het
belang van informatie en sensibilisatie.
De goede afstelling
Antwoorden op het whiplashprobleem
Om de gevolgen van de vaak verkeerd afgestelde hoofdsteun te verminderen,
hebben de constructeurs en hun toeleveranciers verschillende systemen op punt
gesteld.
Enkele voorbeelden:
- Systemen waarbij de volledige rugleuning zich gelijktijdig met de passagier
naar achteren verplaatst om de druk op de wervelkolom en de nek te verminderen.
- Actieve hoofdsteunen: vanaf een bepaalde kracht drukt het gewicht van het
lichaam tegen een hendel die de hoofdsteun naar voren en naar boven doet bewegen
om de gevolgen van een whiplash te beperken. Daarna keert de hoofdsteun terug
in zijn oorspronkelijke positie.
- Een hoofdsteun die “de bescherming dichterbij brengt” met een
opvouwbaar kussen dat de ruimte tussen het hoofd en de hoofdsteun kan verminderen.
- Tot slot, en zeer recent, opblaasbare hoofdsteunen die werken volgens het
principe van een airbag.
De antwoorden van de betrokken beroepsfederaties
Het gebrek aan kennis en informatie over dit aspect van veilig autorijden
is manifest. Daarom heeft FEBIAC een leaflet gemaakt met de basisinformatie
over de whiplash en tips om de hoofdsteun correct af te stellen. Iedereen
die aan de enquête heeft deelgenomen, heeft dit foldertje gekregen.
De verdere verspreiding zal gebeuren via de keuringsstations van GOCA en we
kunnen ook rekenen op de bereidwillige medewerking van FEDERAUTO om de folder
via hun leden in de dealerships ter beschikking te stellen. Maar we durven
ook rekenen op uw medewerking om dit onderwerp onder de aandacht te brengen.
FEDERAUTO (Belgische Confederatie van de Autohandel en –Reparatie en
van de Aanverwante Sectoren) heeft beslist de actie 'De hoofdsteunen:
een veiligheidsvoorziening' te steunen.
Hoe ?
FEDERAUTO zal aan al haar leden vragen om in hun showrooms, werkplaatsen en
magazijnen, exemplaren van de folder met raadgevingen voor een goede regeling
van de hoofdsteunen op ruime schaal te verspreiden onder hun klanten automobilisten.
Contactpersoon: Peggy Van Der Kelen Tel. 02.778.62.00 - Fax 02.778.62.22
E-mail : mail@federauto.be
Vandaag de dag stelt GOCA een aantal objectieven voorop: zichtbaarheid, professionalisme
en transparantie. In deze optiek steunde GOCA, de groepering van erkende ondernemingen
voor autokeuring en rijbewijs, de Whiplashactie van FEBIAC ten volle. Verrast
over de resultaten, heeft GOCA besloten om in het kader van haar missie, deze
studie kracht bij te zetten. Vanaf 15 februari as zullen de klanten in de
74 keuringsstations en 32 examencentra een leaflet met praktische informatie
omtrent het correct afstellen van de hoofdsteun kunnen vinden. Wij denken
in deze actie niet enkel aan de bestaande bestuurders maar ook aan de bestuurders
in wording. GOCA is immers uw partner in verkeersveiligheid en mobiliteit.
Contactpersoon: Katrien De Coster Tel. 02.482.34.71 - Fax 02.469.05.70
Geef voorrang aan veiligheid