Vous êtes ici  ›Home› Dossiers

LOKAAL MOBILITEITSBELEID IS ONDENKBAAR ZONDER AANDACHT VOOR TWEEWIELERS

Het verkeer in en rond onze steden en dorpskernen vlot houden, vergt inspanningen van iedereen, weggebruikers zowel als overheden. Gelukkig wordt er steeds vaker gewerkt rond het concept ‘multimodaliteit’, één van de sleutels tot de decongestie van onze drukste wegen. Naast het autoverkeer en het aanbod aan openbaar vervoer, verdienen ook fietsers en gebruikers van gemotoriseerde tweewielers hun plaats in het verkeer; en dus in het mobiliteitsdebat. Om multimodaliteit in de hand te werken, en meer bepaald om de aandacht voor de gemotoriseerde tweewielers te verhogen, willen wij wegbeheerders en lokale overheden hun mobiliteitsbeleid helpen bijsturen door tweewielervriendelijke maatregelen voor te stellen. In dit artikel bespreken we specifiek de voordelen van gemotoriseerde tweewielers en de maatregelen die het verkeer voor hen veiliger maken.

Inspelen op de mobiliteitsvraag



Mede door de groeiende mobiliteitsproblemen is het aandeel van zowel scooters als motoren in het dagelijkse verkeer flink toegenomen. Scooters zijn niet alleen leuk, handig en trendy; het zijn ook uitstekende vervoermiddelen voor onbezorgd woonwerkverkeer zonder parkeerproblemen. Uit ervaring blijkt dat een scooter iedereen weet aan te spreken, zowel jong als oud, man en vrouw, ongeacht de functie in het beroepsleven. Tot voor kort werden motorfietsen vooral tijdens zonnige weekends uit de garage gerold. Vandaag gebruiken steeds meer motorrijders hun machine bewust als functioneel vervoermiddel tijdens de week, ook als het geen motorweertje is.

 

 

Erg opvallend bij een actuele marktanalyse is het succes van het nieuwe segment van de maxi-scooters. Dat zijn gemotoriseerde tweewielers die het gebruiksgemak van een scooter combineren met het comfort, de 'souplesse' en de veiligheidsvoorzieningen van een middenklasse toermotor. De motivatie voor de aankoop heeft vaak te maken met de nood aan vlotte verplaatsingsmogelijkheden. Het groeiende tweewielergebruik hoeft niet te verbazen. De tijdwinst in spitsverkeer is aanzienlijk, en bovendien besparen gebruikers van gemotoriseerde tweewielers op hun verplaatsingsonkosten door een laag benzineverbruik en een aangepast fiscaal regime.

Aangepaste voorzieningen

Maar ook steden en gemeenten hebben baat bij een ruimer gebruik van scooters en motoren. De tweewielers verminderen de verkeersdrukte, beantwoorden vandaag de dag (mede door hun laag verbruik) aan stringente emissienormen, en houden de stad bereikbaar en leefbaar. Ze leggen bovendien weinig beslag op de schaarse parkeerplaatsen. Dat wil niet zeggen dat gemotoriseerde tweewielers eender waar kunnen gestald worden, dat kan bijvoorbeeld voetgangers flink hinderen. Steden en gemeenten zouden daarom specifieke parkeerfaciliteiten moeten voorzien. In een ideaal scenario zou op termijn minstens 5%van de beschikbare parkeerplaatsen moeten voorbehouden en ingericht worden voor motorfietsen. De inplantingsplaatsen van motorstallingen moeten zeker ook zorgvuldig bepaald worden, het liefst in een drukke omgeving waar de sociale controle groot is, goed verlicht en dicht bij het handelscentrum. De ondergrond moet vlak en stevig zijn. De motorfiets moet met een ketting of een ander type slot aan de stalling (of ankerpunt in de grond) verankerd kunnen worden. Het risico op diefstal is immers niet gering en wordt stilaan een echte hypotheek op het succes van deze voertuigen. Motoren hebben een grote waarde en kunnen door hun geringe omvang en gewicht gemakkelijk in een bestelwagen geladen worden. Naast de stalling kunnen kastjes voorzien worden om de helm en veiligheidskledij veilig op te bergen. Zo heeft de motorrijder tijdens het shoppen de handen vrij en vindt hij zijn helm veilig terug.

Een eigen blik op de weg



Naast het gevaar voor diefstal en het gebrek aan geschikte parkeerplaatsen maken motorrijders zich zorgen over hun eigen kwetsbaarheid, de staat van het wegdek en andere aandachtspunten die belangrijk zijn voor veilig tweewielergebruik. Wegbeheerders en (lokale) overheden moeten begrijpen dat motorrijders een hele reeks andere problemen ervaren in het verkeer dan automobilisten. Tweewielers zijn een aparte klasse van weggebruikers. Elke beleidsbeslissing zou ook door de bril van de motorrijder moeten worden bekeken; wat tot op heden slechts zelden gebeurt. Veel politici durven tweewielergebruik niet aanmoedigen uit vrees voor een overeenkomstige toename van het aantal ongevallen. Mits flankerende maatregelen is deze vrees echter ongegrond.

 

De staat van het wegdek is heel belangrijk voor motorrijders. Het contactoppervlak van de tweebanden is niet groter dan een paar luciferdoosjes. Een motorrijder kan zijn evenwicht verliezen. Steden en gemeenten zouden regelmatig hun wegen moeten reinigen. Losliggende steentjes, modder, natte bladeren leveren slipgevaar op. Ook na elk ongeluk moeten alle brokstukken grondig opgeruimd worden. Olie - en dieselplekken zijn vaak gevaarlijker dan ijzel. Door regelmatige controles van het wegdek in de buurt van benzinestations kunnen gevaarlijke situaties vermeden worden. Motorrijders kunnen de controle over hun stuur verliezen door onvoorziene putten en vervormingen van het wegdek. Elke verkeersdrempel is een potentieel gevaar indien onvoldoende aangeduid en verlicht.

Bovendien zijn er nog heel wat drempels die niet voldoen aan de opgelegde normen. Andere verkeersremmers zoals bloembakken zijn vaak onvoldoende aangeduid. Bij ongevallen maken motorrijders vaak een schuiver over de rijbaan. Mits goede kledij kan zo'n schuifpartij zonder ernstige gevolgen aflopen; tenminste als de motorrijder onderweg niet tegen andere voorwerpen botst. Daarom zouden wegbeheerders moeten vermijden om verkeerssignalisatie te dicht tegen de rand van de rijweg te plaatsen, zeker in bochten. Na herstellingswerken aan het wegdek is de bovenlaag vaak oneffen. Nog erger zijn de herstellingen met pek. Pek heeft een veel lagere wrijvingsweerstand dan asfalt. Dit kan problemen opleveren bij een remmanoeuvre. Daarenboven wordt pek bij regenweer spekglad. Ook deksels van rioolputten worden glibberig in slechte weersomstandigheden. Een toplaag met een ruw soort materiaal is de oplossing. Bij het ontwerp van nieuwe wegen kan men vermijden dat de inspectiedeksels aangelegd worden in bochten waar die een nog groter gevaar voor motorrijders betekenen. Elke motorrijder kan beamen dat wegmarkeringen problemen kunnen opleveren. Bij nat weer is elke streep glad. Er bestaan nochtans bepaalde verfsoorten die een betere weerstand bieden. Wegmarkeringen worden telkens overschilderd. O termijn maakt deze dikkere laag verf het wegdek ongelijk. Hoe slechter de kwaliteit van het wegdek, hoe beter de motorrijder de weg voor zich in de gaten moet houden en minder rekening kan houden met andere weggebruikers.




Motorrijders stellen heel wat eisen aan het wegdek. Daar tegenover staat dat motoren door hun lichte gewicht (cfr. spoorvorming) geen schade aan het wegdek toebrengen. Uit een rapport van FEMA (Federation of European Motorcyclists' Associations) in opdracht van de Europese Commissie is gebleken dat 10 tot 15% van de dodelijke ongevallen onder motorrijders te wijten is aan vangrails. Alle nieuwe ontwikkelingen en verbeteringen aan vangrails worden gepubliceerd op http://www.fema.nl/; beslist een bezoek waard.

Het goede voorbeeld

Het voorbije jaar hebben al twee provincies het voortouw genomen om de groeiende groep motorrijders te begeleiden en te steunen. De andere provincies zouden deze goede voorbeelden kunnen volgen. Met steun van het provinciebestuur organiseerde de MAG (MotorCycle Action Group) en het Centrum voor Motorbeheersing in Limburg gratis screeningdagen voor motorrijders. Zo konden de motorrijders hun vaardigheden en stuurkunst in veilige omstandigheden uittesten. Indien nodig werden de testkandidaten aangemoedigd om een (bijkomende) cursus te volgen. De rovincie Waals-Brabant biedt haar inwoners een financiële tegemoetkoming voor een motoropleiding. De hoge kostprijs (terrein,individuele begeleiding, 80 à 125 euro.) schrikt vooral jonge motorrijders af. Oveiligheid zou echter geen prijs mogen staan. Deze screenings - en opleidingsmogelijkheden zijn van levensbelang. Zonder een volledige beheersing van de motor bestaat de kans dat de bestuurder in een noodsituatie verkeerd reageert.

De opleiding om te slagen voor het rijexamen is vaak te beperkt. De houders van een rijbewijs van vóór 1989 kunnen zelfs zonder examen of rijvaardigheidstest op eender welke motor kruipen. Aan veilig motorrijden gaat een cursus vooraf. We hebben lievergeen experimenten op de openbare weg. In het geval van zelfstudie bestaat het risico dat men zichzelf verkeerde reflexen aanleert.


Kort samengevat zijn dit de noden van motorrijders:

- meer aandacht voor de kwaliteit van het wegdek
- aangepaste parkeervoorzieningen en diefstalpreventie
- de kans op zware letsels bij ongevallen verminderen
- ondersteuning van (voortgezette) opleidingen
- alle weggebruikers wijzen op de aanwezigheid van tweewielers in het verkeer en beklemtonen dat ze een belangrijke bijdrage leveren aan de mobiliteit en het milieu!

 
Stijn VANCUYCK
Adviseur Motor en Fiets

Automotive Guide


En savoir plus